Esperantsko društvo Maribor je 12. novembra 2024 v edinstvenem ambientu Sodnega stolpa ob reki Dravi organiziralo literarni dogodek v okviru Knjižničnega cikla Univerze za tretje življenjsko obdobje Mariborske knjižnice. Osrednji dogodek je bila predstavitev slovenskega prevoda romana Senca nad pokrajino duše (izvirni naslov: Ombro sur interna pejzaĝo), ki ga je napisala priznana esperantska pisateljica Spomenka Štimec. Roman je iz esperanta prevedel Vinko Ošlak, znani slovenski pisatelj, prevajalec in filozof. 

La Esperanta Societo de Mariboro organizis la 12-an de novembro 2024 literaturan eventon en la unika medio de la Jurturo apud la rivero Dravo, kadre de la Biblioteka Ciklo de la Universitato por la Tria Vivperiodo de la Maribora Biblioteko. La ĉefa programero estis la prezento de la slovena traduko de la romano Ombro sur interna pejzaĝo (slovene: Senca nad pokrajino duše), verkita de la renomita Esperanta aŭtorino Spomenka Štimec. La romanon tradukis el Esperanto al la slovena Vinko Ošlak, konata slovena verkisto, tradukisto kaj filozofo. 

V imenu Mariborske knjižnice je prisotne pozdravila gospa Nataša Konec, vodja Knjižničnega cikla Univerze za tretje življenjsko obdobje.

En la nomo de la Maribora Biblioteko, la ĉeestantojn salutis s-ino Nataša Konec, la gvidanto de la Biblioteka Ciklo de la Universitato por la Tria Vivo-Periodo.

Dogodek je povezoval Vinko Ošlak, ki se je z avtorico pogovarjal o vsebini in pomenu romana, obenem pa je sproti prevajal njene odgovore iz esperanta v slovenščino. Na začetku srečanja je Ošlak delil svoje razloge, zakaj je esperanto zanj “jezik očetovščine”. Povedal je, da se je jezika začel učiti že pri 16-ih letih in ga še vedno aktivno uporablja, tako za izvirno pisanje kot za prevajanje slovenskih klasikov (npr. Srečka Kosovela, Prežihovega Voranca, Ivana Cankarja) v esperanto ter esperantskih del v slovenščino. 

La eventon gvidis Vinko Ošlak, kiu enkondukis la aŭtorinon kaj kun ŝi diskutigis pri la enhavo kaj signifo de la romano, samtempe tradukante ŝiajn respondojn el Esperanto al la slovena. Komence de la kunveno, Ošlak klarigis sian profundan ligon al Esperanto, kiun li nomas sia “lingvo de patrujo.” Li rakontis, ke li komencis lerni la lingvon je 16-jara aĝo kaj ankoraŭ aktive uzas ĝin, kaj por krei originalajn verkojn kaj por traduki klasikaĵojn de la slovena literaturo (ekz. Srečko Kosovel, Prežihov Voranc, Ivan Cankar) al Esperanto, same kiel Esperantajn verkojn al la slovena. 

Avtorica Spomenka Štimec je brala izbrane odlomke iz svojega romana, medtem ko je Ošlak predstavil vzporedni prevod v slovenščino. Roman ima izrazito avtobiografske elemente in obravnava globoko osebne občutke ter notranje iskanje sreče. Ošlak je delo označil kot eno največjih del esperantske literature, ki sodi ob bok klasikom, kot sta Kiel akvo de l’ rivero Raymonda Schwartza in Metropoliteno Vladimirja Varankina.

Spomenka Štimec mem voĉlegis elĉerpaĵojn el sia romano, dum Ošlak prezentis paralelajn tradukojn en la slovena. La romano enhavas profundajn aŭtobiografiajn elementojn, esplorante intimajn sentojn kaj la internan serĉadon de feliĉo. Ošlak priskribis la verkon kiel unu el la plej gravaj en Esperanta literaturo, komparebla al la klasikaj verkoj Kiel akvo de l’ rivero de Raymond Schwartz kaj Metropoliteno de Vladimir Varankin. 

Po predstavitvi romana je Štimčeva spregovorila o pozabljenem mariborskem esperantistu Leu Novaku, znanem skladatelju in prevajalcu, ki je prevedel dela Otona Župančiča v esperanto. Novak, ki ga je oktobra 1941 umoril Gestapo, je bil stric slovenskega pesnika Borisa A. Novaka.

Post la prezento de la romano, Štimec parolis pri la forgesita maribora esperantisto Leo Novak, konata komponisto kaj tradukisto, kiu tradukis verkojn de Oton Župančič al Esperanto. Novak, kiu estis murdita de la Gestapo en oktobro 1941, estis la onklo de la slovena poeto Boris A. Novak. 

Dogodek je bil tudi priložnost za simbolično gesto – Spomenka Štimec je predala nekaj avtorskih izvodov bengalskega prevoda knjige Toneta Partljiča Hotel sem prijeti sonce, ki je bil leta 2008 izdan v Kalkuti. Prisotni so lahko spoznali njene dolgoletne kulturne povezave s Slovenijo, saj je Štimčeva dolgoletna promotorka slovenskega jezika in literature v esperantskem svetu. 

Kiel parto de la evento, Spomenka Štimec transdonis kelkajn ekzemplerojn de la bengala traduko de la libro Hotel sem prijeti sonce (Mi volis kapti la sunon) de Tone Partljič, publikigita en 2008 en Kalkato. Per tio, ŝi montris siajn longdaŭrajn kulturajn ligojn kun Slovenio. Štimec delonge agas kiel ambasadorino de la slovena lingvo kaj literaturo en la Esperanta mondo. 

Dogodka se je udeležilo približno 30 poslušalcev, ki so se lahko v prijetnem vzdušju seznanili z bogato esperantsko kulturo, prevajalskim delom Vinka Ošlaka in življenjskim opusom Spomenke Štimec. Dogodek je bil lep primer, kako univerzalnost esperanta povezuje narode in literature.

Ĉirkaŭ 30 aŭskultantoj partoprenis la eventon, ĝuante la riĉan esperantan kulturon, la tradukan laboron de Vinko Ošlak kaj la vivoverkon de Spomenka Štimec. La evento klare ilustris, kiel la universala lingvo Esperanto konektas popolojn kaj literaturojn.

Več o dogodku je napisal Vinko Ošlak:
https://esperanto-maribor.si/kulturni-dogodek-s-spomenko-stimec-12-novembember-2024-maribor/
Pli pri la evento skribis Vinko Ošlak:
https://esperanto-maribor.si/kultura-evento-kun-spomenka-stimec-la12an-de-novembro-2024-maribor/

---

Spomenka Štimec, rojena 1949 v Orehovici pri Čakovcu na Hrvaškem), maturirala na gimnaziji v Varaždinu, na FF v Zagrebu pa diplomirala iz nemškega in francoskega jezika. Esperanta se je naučila že kot dijakinja. Od 1972 do 1994 zaposlena na Mednarodnem centru za storitve v kulturi v Zagrebu. Organizatorka mednarodnega festivala lutk v mednarodnem jeziku (Pupteatra Internacia Festivalo). V letu 1994 zaposlena na veleposlaništvu Malezije v Zagrebu. Do upokojitve kot tajnica Hrvaške zveze za esperanto. Članica esperantske literarne akademije. Prevajala iz hrvaške književnosti v esperanto in pisala lastna literarna dela v mednarodnem jeziku: Ombro sur interna pejzaĝo (Senca nad pokrajino duše), Aŭstralio – Nagoya, Tibor Sekelj – Biografia eseo, Nesenditaj leteroj el Japanio, Vojaĝo al disiĝo, Geografio de miaj memoroj, Kroata milita noktlibro, Tenaa – hejmo en Mezeuropo, Tilla, Hodler en Mostar. V hrvaščini pa je objavila: Darija, Dom u srednjoj Europi. Soavtorica v svetu najbolj razširjenega učbenika esperanta po »zagrebški metodi« (tudi v slovenščini). Njena esperantska in hrvaška dela so prevedena v vrsto jezikov, tudi v kitajščino in japonščino. Večkrat gostja literarnih večerov v Mariboru.

V Hrašćini, Trgovišću, kjer je podedovala  posestvo, od leta 1995 vsako leto prireja srečanje esperantskih avtorjev iz Evrope, kjer je bil v lanskem letu gost tudi slovenski pisatelj Tone Partljič, čigar knjiga Hotel sem prijeti sonce je izšla tudi v esperantu (prevedel pokojni Zlatko Tišljar), iz esperantskega prevoda pa so knjigo prevedli tudi v bengalščino.

Spomenka Štimec naskiĝis en 1949 en Orehovica apud Čakovec, Kroatio) abiturientiĝis ĉe gimnazio en Varaždin kaj diplomiĝis pri la germana kaj franca lingvoj ĉe la Filozofia Fakultato en Zagrebo. Ŝi eklernis Esperanton jam kiel mezlernejano. De 1972 ĝis 1994 ŝi laboris en la Internacia Centro por Servoj en Kulturo en Zagrebo. Ŝi estis organizanto de la internacia pupteatra festivalo en la internacia lingvo (Pupteatra Internacia Festivalo). En 1994 ŝi laboris en la ambasado de Malajzio en Zagrebo. Ĝis sia emeritiĝo, ŝi estis sekretario de la Kroata Esperanto-Ligo. Membro de la Esperanta Akademio pri Literaturo. Ŝi tradukis verkojn el la kroata literaturo al Esperanto kaj verkis siajn proprajn literaturajn verkojn en la internacia lingvo: Ombro sur interna pejzaĝo, Aŭstralio – Nagoya, Tibor Sekelj – Biografia eseo, Nesenditaj leteroj el Japanio, Vojaĝo al disiĝo, Geografio de miaj memoroj, Kroata milita noktlibro, Tenaa – hejmo en Mezeŭropo, Tilla, Hodler en Mostar. En la kroata ŝi publikigis: Darija, Dom u srednjoj Europi.

Ŝi estis kunaŭtorino de la tutmonde plej disvastigita lernolibro de Esperanto laŭ la “zagrebmetodo” (ankaŭ en la slovena). Ŝiaj esperantaj kaj kroataj verkoj estis tradukitaj en diversajn lingvojn, inkluzive de la ĉina kaj japana. Plurfoje ŝi estis gasto ĉe literaturaj vesperoj en Mariboro.

En Hrašćina, Trgovišće, kie ŝi heredis bienon, ekde 1995 ŝi ĉiujare organizas renkontiĝon de esperantistaj aŭtoroj el Eŭropo. Pasintjare, gastis ankaŭ slovena verkisto Tone Partljič, kies libro Mi volis tuŝi la sunon aperis ankaŭ en Esperanto (tradukis la forpasinta Zlatko Tišljar), kaj el la esperanta traduko la libro estis tradukita ankaŭ en la bengalan lingvon.